Mỗi đầu tháng, tôi lại đặt lên mặt bàn gỗ thông một phong bì dày—bên trong 150 triệu, gọn gàng như một lời hứa ngắn. Vợ tôi—Hà—đưa tay nhận, kẹp vào cuốn sổ tay bọc da, cười rất mỏng: “Em nhận.” Chỉ vậy. Không thêm câu nào, không thêm cái ôm nào. Cái cách cô cất tiền, giống như người ta cất một lá bùa phòng thân chứ không cất một niềm vui.
Tôi vẫn luôn nghĩ, yêu là cho người kia những thứ người kia không phải lo. Nên từ ngày công ty trúng mấy dự án lớn, tôi nói với Hà: “Em nghỉ làm đi, ở nhà chăm ba mẹ hai bên, rồi tính chuyện con cái.” Cô gật, dễ như người ta gật trước một đám mây trôi qua đầu. Tôi tưởng mọi thứ đã về đúng quỹ đạo: nhà mới, xe mới, một bể cá phong thủy lấp lánh đèn xanh, một bếp lớn đủ để Hà bày biện những món cô thích. Nhưng lạ, từ ngày ấy, nụ cười của Hà càng lúc càng mỏng.
Đôi khi, tôi mang về một bó mẫu đơn, cô chỉ khép môi: “Đẹp.” Tôi đặt lịch đi Phú Quốc, cô nói: “Công việc của anh dạo này căng, đi làm gì.” Tôi tăng tiền sinh hoạt lên 150 triệu, cô bảo: “Anh tùy.” Hai chữ “tùy anh” nhẹ như một chiếc lá, rơi vào bàn rồi biến mất. Tôi bắt đầu thấy bực bội. Trong đầu tôi, một loạt giả thiết bật lên như công tắc: hay cô chê ít? Hay cô giấu tôi chuyện gì? Hay… cô không còn yêu tôi?
Cho đến một buổi trưa, mẹ vợ gọi: “Cuối tuần này, con ghé nhà chơi nghe. Lâu rồi không thấy mặt.” Hà nói sẽ qua chiều chủ nhật. Tôi bảo: “Anh đưa em đi.” Cô khựng lại một giây, rồi nói: “Anh bận mà.” Tôi không nói tôi rảnh. Hôm ấy, tôi bỗng dưng có việc đi qua khu nhà ngoại. Khi xe dừng ở đầu ngõ, tôi thấy trước hiên nhà có chiếc xe máy của Hà. Tôi định vào, nhưng rồi dừng bước khi nghe tiếng Hà trong nhà—cái giọng vừa khàn vừa nhỏ mà ở nhà hiếm khi tôi nghe thấy:
“Má ơi, tháng này tới lịch chuyển phôi rồi. Con xin má cứ giữ nguyên các phong bì. Khi nào xong cái cầu thì… hãy mở.”
Tôi đứng chết lặng. “Cầu” nào? “Phong bì” nào? Tim tôi đập như có ai gõ mạnh từ bên trong. Tiếng mẹ vợ trầm đục:
“Con. Cái thân con thì lo trước đi. Cái cầu lo chi. Năm lần thụ tinh rồi, lần này bác sĩ cũng nói xác suất thấp. Con vừa yếu, vừa căng thẳng. Tiền con tự làm có bao nhiêu đâu, cứ dồn vào cái chỗ… hên xui này. Sao con không nói với chồng con?”
“Anh ấy… tự trọng. Ảnh nói ‘không có con cũng được’. Nhưng con biết anh buồn. Em muốn… khi nào có tin, mới nói. Còn nếu không… thì đừng. Đừng bắt anh phải đi qua mỗi lần thất vọng cùng em.”
Mẹ vợ thở dài một tràng: “Tụi bây giấu nhau như vậy, thương nhau cũng hóa… mệt nhau.”
Tôi áp người vào cánh cửa gỗ, sợ một cử động mạnh tay sẽ làm đổ nguyên căn nhà. Cùng lúc đó, một giọng đàn ông lạ xen vào—chắc là giao nhận nào đó:
“Chị Hà ơi, bên phòng khám gửi kết quả máu tháng trước, với phiếu hẹn chuyển phôi. À, hóa đơn đợt chạy thận… của ông Độ, ba ảnh—à, ba chồng chị—em cũng mang qua như chị dặn.”
“Để đó cho má giùm em,” Hà đáp nhanh. “Em về trưa nay, anh ấy ở nhà. Đừng chuyển gì về nhà.”
Tôi thấy lòng mình tụt xuống như khi thang máy rơi tự do. Chạy thận cho ba tôi? Từ bao giờ? Cái chuyện ông lên xuống bệnh viện, tháng nào cũng đắt đỏ, tôi vẫn nghĩ mình lo trọn. Tôi bỗng nhớ mấy lần Hà nói muốn qua thăm ba, tôi gạt: “Em ở nhà đi, mùi thuốc sát khuẩn khó chịu lắm.” Hóa ra, cô vẫn đi—chỉ là đi bằng con đường khác, qua mẹ cô, qua một người giao nhận nào đó, qua những hóa đơn không địa chỉ nhà tôi.
Tôi dựa lưng vào tường. Hai đầu gối rỗng. Sau cánh cửa mỏng, tiếng giấy sột soạt. Mẹ vợ nói: “Còn mấy phong bì con đưa má giữ mỗi tháng, má nói thiệt, má đếm không thiếu một đồng. Nhưng má nghĩ, con trả nợ cho thằng Hậu—em chồng con—hồi tháng trước nên lấy một phong bì mà dằn lưng.”
“Má,” Hà cắt ngang, giọng thấp, “tiền trả nợ cho Hậu là tiền con bán vàng cưới. Phong bì của ảnh… giữ nguyên. Con muốn… để ngày xong cái cầu, con đặt tấm bảng tên mẹ anh ấy, để ảnh đỡ cái áy náy ‘chưa làm gì tử tế cho má’. Ảnh nói vậy hôm đám giỗ, má quên rồi sao.”
Tôi nhớ. Đêm giỗ mẹ tôi, tôi uống thêm hai ly, nói bâng quơ: “Con làm ăn vậy mà chưa dựng nổi cái gì cho má.” Hà ngồi cạnh, không nói gì, chỉ chạm nhẹ bàn tay lên lưng tôi. Hóa ra, câu nói ấy rơi vào cô như một cái đinh nhỏ. Cô nhặt cái đinh ấy lên, giấu vào túi, mài dần thành một cái kim bền bỉ may vá một kế hoạch mà tôi không biết gì.
Tôi không nhớ mình đã đứng đó bao lâu. Đến khi nghe tiếng ghế dịch, tôi bừng tỉnh, lùi vội ra hiên. Hà mở cửa. Thấy tôi, mắt cô chớp một cái—cái chớp dài hơn mọi ngày. Tôi cười gượng: “Anh đi ngang.” Cô “ừ”, mời tôi vào. Mẹ vợ nhìn tôi, đôi mắt rỗng đi một giây rồi lấp đầy bằng một nụ cười tử tế. “Con ăn cơm không?” bà hỏi, như thể lát trước chẳng có gì đi qua cái nhà này.
Tôi nói: “Dạ.” Giữa bữa, tôi bảo: “Má ơi, để con bưng mấy thứ đi bỏ.” Tôi xách cái thùng giấy trong góc—cái thùng có in chữ “Hồ sơ”—đem ra sân. Tôi biết mình đang làm trò dở, nhưng nếu không làm, tôi sợ mình vỡ ra ngay ở bàn ăn.
Trong thùng, những phong bì nằm xếp ngay ngắn, trên mỗi chiếc là dòng chữ nắn nót: Tháng 3, Tháng 4, Tháng 5…. Mỗi phong bì đều dán kín. Tôi nhấc một cái lên, nặng tay—150 triệu nằm im như một cục im lặng. Dưới lớp phong bì là một tập hồ sơ xanh: Dự toán công trình: CẦU BÀ HƯƠNG—XÃ THỤY LỘC. Bên cạnh là một tấm ảnh in đen trắng mẹ tôi thời trẻ, tóc buộc sau gáy, cười hở răng, nét cười giống Hà một cách kỳ lạ. Dưới ảnh, một tờ giấy A4 có chữ Hà: “Khi có tin mừng, khởi công. Nếu không có, vẫn khởi công.”
Một hòn đá tròn chặn ở cổ tôi, không lên không xuống. Tôi nghe tiếng Hà phía sau: “Đừng mở.” Tôi quay lại. Cô đứng trong khung cửa, tay bám mép gỗ, mặt thẳng. “Đừng mở cái gì không phải của anh.”
Tôi gật. Đặt thùng trở lại. Mẹ vợ đứng sau lưng Hà, thở dài: “Thôi nói đi con. Nó là chồng con. Người nhà mà, giấu chi nữa.”
Hà lặng một nhịp như người rút mũi kim khỏi tấm vải. Rồi cô kéo ghế, ngồi xuống đối diện tôi, giọng đều: “Em lấy 150 triệu của anh mỗi tháng, đưa má giữ nguyên. Tiền đi bệnh viện, tiền trả nợ cho em anh, tiền chạy thận cho ba anh—em dùng tiền của em. Em vẫn làm việc, chỉ là không nói. Em lấy hàng của chị Lan (bạn thân) đứng tên, bán trên shop online. Có tháng được bốn chục, tháng cao thì bảy chục. Còn cầu… em muốn làm, để anh đỡ nghĩ mình chưa làm gì tử tế cho má.”
Tôi hỏi, giọng khàn như lưỡi cưa cũ: “Còn chuyển phôi?”
Hà cười, nụ cười mỏng như tờ giấy ướt: “Thì anh nghe rồi. Năm lần thất bại. Lần này… bác sĩ nói cơ hội mười lăm phần trăm. Em không dám nói với anh. Không phải vì em không tin anh, mà vì em sợ. Sợ kéo anh xuống cùng với em từng tầng thất vọng. Sợ mỗi chu kỳ lại bắt anh hy vọng rồi lại buông.”
Căn nhà im ắng. Ngoài sân, có ai đó rao bánh giò nghe xa xăm. Mẹ vợ nhìn vào đôi tay mình, nói rất nhỏ: “Con người ta, giấu nhau chuyện xấu để đỡ đau, nhiều khi lại giấu luôn cả chỗ dựa của nhau.”
Tôi mím môi, cất một câu hỏi ngu ngốc: “Tại sao em không dùng tiền anh đưa? Mỗi tháng anh đưa… là để lo tất cả những thứ đó.”
Hà nhìn thẳng vào mắt tôi: “Vì tiền anh đưa, em muốn để lại cho anh—đúng cái anh cần. Một cái cầu. Một ngày… vui. Một thứ không có dính mùi thuốc sát trùng và mùi hoảng sợ.”
Tôi mở miệng nhưng không nói được. Tôi thấy trước mặt mình không còn là những phong bì nữa, mà là ba năm sống chung chồng lên: những trưa cô lén đi bệnh viện rồi về giả đò ngủ trưa, những tối cô ngồi gỡ chỉ thừa ở mép chăn như một thói quen vô nghĩa, những lần cô chạm lưng tôi mà rụt lại vì tôi lạnh lùng xoay người sang phía khác. Tôi thấy mình đã thua trong chính trận mình tưởng thắng: trận “chu cấp”.
Tôi bỗng muốn quỳ xuống. Không phải để xin lỗi vì đã đứng ngoài cửa rình, mà vì đã đứng ngoài cuộc đời cô quá lâu.
“Về nhà,” tôi nói. “Mình về nhà. Rồi nói tiếp.”
Tối đó, tôi không ngủ. Hà cũng không ngủ. Chúng tôi nằm quay mặt vào nhau, cái khoảng cách giữa hai người bỗng trở nên đo bằng hơi thở. Tôi kể Hà nghe chuyện mà tôi cũng giấu—tưởng là để cô bớt lo. Một tháng trước, tôi đã lén đi xét nghiệm. Bác sĩ nói số lượng và chất lượng của tôi… không tốt. Có thể đó là lý do những lần chuyển phôi thất bại. Tôi định nói, rồi lại không dám. Vì thứ “tự trọng” mà Hà vừa nhắc đến.
Hà đưa tay chạm vào mặt tôi, ngón tay cô lạnh: “Anh ngu,” cô nói, giọng dịu. “Em cũng ngu. Hai đứa đều tự dựng tường cho nhau leo.”
Tôi cười, chua như người uống nhầm nước canh bị hỏng. “Ngày mai,” tôi nói, “anh đi cùng em. Không để em ngồi một mình ở cái ghế nhựa màu xanh đó nữa.”
Sáng ra, chúng tôi đi—không báo trước cho ai. Bệnh viện đông đến mức sự im lặng còn có tiếng. Phòng chờ phụ nữ hiếm muộn có một mùi pha tạp: sát trùng, tinh dầu cam, bánh mì phết bơ của những người đến từ sớm, nước mắt khô. Hà ngồi xuống, hai tay đan vào nhau. Tôi nắm tay cô. Lần đầu tiên, tôi thấy bàn tay ấy run.
Y tá gọi tên. Hà vào, tôi đứng ngoài, nhìn tấm bảng “Không phận sự miễn vào” như nhìn một đường biên giới mà tôi vừa được cấp visa. Mười lăm phút sau, cô ra, cười: “Xong.” Mọi thứ diễn ra nhanh, bình thường đến mức nếu không có mấy vết châm nhỏ trên cánh tay cô tôi sẽ tưởng chúng tôi đi… chích ngừa cúm.
Đợi kết quả… là một loại thời gian kỳ cục. Nó vừa dài vừa ngắn, vừa rỗng vừa đầy, vừa như hạt mưa, vừa như hòn đá. Tôi tìm cách lấp vào đó những thứ cụ thể: gọi cho nhà thầu cầu, nói dời lịch họp sang tuần sau, gọi cho em trai bảo mai lên bệnh viện thăm ba, gọi cho mẹ vợ xin lỗi vì đã nghe trộm. Tôi dặn kế toán chuyển 12 phong bì từ két về… nhà ngoại.
“Để làm gì?” Hà hỏi.
“Tặng má,” tôi đáp, “để má phát lương… cho cái cầu.”
Cô bật cười, lần đầu sau rất lâu, cười có tiếng: “Anh điên.”
“Tệ nhất,” tôi nói, “cầu sẽ khởi công trước cả tin mừng. Nhưng như em viết: nếu không có, vẫn khởi công.”
Buổi chiều, điện thoại của Hà rung. Tin nhắn từ bệnh viện: “Beta hCG: 268 mIU/mL. Xin chúc mừng. Hẹn tái khám…” Hà nhìn màn hình, người cô như mất xương, ngã vào vai tôi. Tôi không kịp nghĩ “đây có phải là mơ không”—tôi chỉ nghe tiếng tim mình đang học cách đập lại. Cô khóc, nước mắt tràn qua gò má như một trận mưa đã đợi rất lâu mới được rơi xuống.
Tối, chúng tôi về nhà ngoại. Mẹ vợ nhìn chúng tôi, chỉ cần nhìn, là hiểu. Bà ôm Hà, rồi ôm cả tôi. “Khóc ít thôi,” bà mắng yêu, “khóc nhiều con nặng đầu.”
Tôi xách thùng phong bì vào, đặt lên bàn, gỡ nắp. “Má,” tôi nói, “cái cầu… mình làm chung nghe.”
Bà cười, gật: “Tưởng con giành phần.”
“Con giành hoài rồi,” tôi đáp, “giờ con xin học làm chung.”
Bà đi vào buồng, bưng ra một hộp gỗ cũ. “Còn cái này,” bà nói, đặt trước mặt tôi. Tôi mở ra. Bên trong là những phong bì chưa bao giờ mở—từ những tháng đầu tôi bắt đầu đưa tiền cho Hà. Bà chỉ: “Hà nó không cho má đụng, nói ‘của anh ấy’. Má giấu ở đây, chờ ngày hợp, mở ra coi có mối mọt không.”
Tôi nhìn vào. Mỗi phong bì là một tháng vợ chồng tôi đã đi qua, được bọc kỹ bằng sự im lặng và thiện ý. Tôi chợt hiểu, cái mà tôi tưởng là “lo lắng” hóa ra đã thành “độc thoại”: tôi nói một mình, cho một mình. Hà, ngược lại, làm một mình, cho cả hai.
Tôi quay sang Hà: “Mình… ký lại một hợp đồng khác. Hợp đồng bếp núc, bệnh viện, cây cầu, và… đứa nhỏ. Ký bằng tay. Không phong bì.”
Cô gật, nước mắt còn ướt ở khoé mắt.
Cầu Bà Hương khởi công vào một sáng gió lộng. Ba tôi được xe bệnh viện đưa tới, ngồi trên xe lăn, mũ lưỡi trai kéo thấp, nhìn mấy cánh diều bay ngang đầu. Ông hỏi: “Tụi bây… đặt tên chi nghe hay rứa?” Tôi nói: “Tên má. Để khi nước lên, người ta còn biết… có người giữ cái lưng cho họ.” Ông ừ, giọng nghẹn.
Dân làng kéo đến đông. Chủ tịch xã phát biểu mấy câu quen thuộc. Tôi trao cho ông tấm bản vẽ, lòng nhẹ như ai vừa đặt xuống một tảng đá. Hà đứng bên, tay đặt lên bụng—một thao tác vô thức của những người đang học cách tin vào một sự sống. Cô không nói gì, chỉ nhìn dòng sông. Tôi biết cô đang nói trong đầu: “Nếu không có, vẫn khởi công.” Bây giờ thì có rồi.
Giữa lúc người ta hò nhau chụp ảnh, một người đàn ông lạ mặt tiến lại gần, tay ôm một bó hoa dại. Ông khoảng năm mươi, mặt rám nắng, mắt ươn ướt. Ông tự giới thiệu: “Tui là người ở hạ lưu. Mấy năm trước nước lũ cuốn mất cây cầu nhỏ, xe cứu thương bị kẹt. Vợ tui… không qua khỏi. Nghe xã bảo sắp có cầu mới, tui lên coi. Tui… cảm ơn.” Ông đặt bó hoa lên cái trụ mốc vừa đổ, không nói nữa. Cả đám đông im đi một thoáng. Hà siết tay tôi. Cái cầu, đột nhiên, không còn là của riêng ai.
Buổi chiều, tôi chở Hà qua bệnh viện. Beta tăng đẹp. Bác sĩ cười: “Giữ ăn, giữ ngủ, giữ bình tĩnh. Đừng đọc google nhiều.” Trên đường về, Hà nói bâng quơ: “Em thấy… tiền không mua được hạnh phúc, nhưng có thể mua… cơ hội để mình đừng bỏ cuộc.” Tôi gật: “Và mua được vài cái cầu nho nhỏ để người ta đi với nhau dễ hơn.”
Tối, ngồi ở bàn ăn, tôi lôi ra hai tờ giấy trắng. Trên đầu, tôi viết: Hợp đồng Bếp – Bệnh viện – Cầu – Con. Dưới, tôi gạch đầu dòng:
Mọi kết quả xét nghiệm, hai đứa cùng biết.
Mọi lần vào viện, hai đứa cùng đi.
Tiền nhà, tiền cầu, tiền sữa, tiền… phong bì – chuyển thành tài khoản chung.
Mọi bí mật vì “sợ người kia buồn” → đổi thành nói để người kia đỡ sợ.
Nếu có ngày… không có con, vẫn… khởi công những thứ khác.
Hà đọc, cười. “Thêm mục 6: Khi nào giận nhau, không được lôi phong bì ra đập bàn.” Tôi thêm vào, ký tên. Cô ký theo. Hai chữ ký trông như hai dòng nước đang chạy về cùng một ngã.
Tôi mở điện thoại, nhắn cho nhà thầu: “Ngày mai đừng quên cho xe múc ra sớm.” Nhắn cho em trai: “Nợ bao nhiêu, viết ra giấy. Không đưa thêm nếu còn chơi.” Nhắn cho mẹ vợ: “Mai con qua ăn cơm, nhớ kho cá như hôm nọ.”
Rồi tôi nhắn cho chính mình—một tin nhắn lưu ở mục Ghi chú: “Đưa phong bì đi đổ. Đừng đưa phong bì đi yêu.”
Đêm, trước khi ngủ, Hà kéo tay tôi đặt lên bụng. “Này,” cô thì thầm, “ngày mai cho nó nghe tiếng máy múc. Cho nó biết tiếng cầu bắt đầu như thế nào.” Tôi gật, lòng bỗng nổi lên một niềm vui bền bỉ—cái cảm giác như khi người ta đặt viên gạch đầu tiên xuống nền nhà mà biết chắc, dù trời mưa hay nắng, nhà này rồi cũng sẽ đứng.
Ngoài hiên, gió sông thổi vào mát lạnh. Trên kệ, một xấp phong bì cũ nằm im, chờ ngày chúng tôi mang ra mở—không phải để đếm, mà để kể. Kể rằng đã có một thời chúng tôi giấu nhau, rồi học cách đưa nhau đi qua; rằng 150 triệu một tháng không mua nổi một nụ cười, nhưng một lời nói thật—đúng lúc—thì mua được cả một chiếc cầu.
Và sáng hôm sau, trên công trường, bụi đất bay lên vàng như nắng. Tiếng máy nổ uỳnh uỳnh. Người ta cắm cọc. Ai đó treo tấm bảng tạm: Cầu Bà Hương—Khởi công. Tôi nhìn, thấy chữ Khởi bỗng có hình… một chiếc phong bì đang mở. Tôi bật cười. Hà hỏi: “Gì thế?” Tôi lắc đầu: “Không. Chỉ là… rốt cuộc, cái bất ngờ nhất không phải là chuyện em giữ tiền, mà là chuyện em giữ… lòng tin của em—giúp cả hai đứa mình đi qua.”
Cô cười, chạm vai tôi. Đứa nhỏ trong bụng cô chắc chưa nghe thấy tiếng máy múc, nhưng tôi tin nó sẽ nghe thấy tiếng khác—tiếng của một chiếc cầu đã bắt đầu xây, từ tim người này sang tim người kia.
